3.1 Inleiding en historisch perspectief
In het fysieke domein gaat veel veranderen de komende jaren door de komst van de Omgevingswet; voor de inwoners en de overheid. De wet streeft 4 verbeterdoelen na:
- Het vergroten van de inzichtelijkheid, de voorspelbaarheid en het gebruiksgemak van het omgevingsrecht.
- Een samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving; in beleid, besluitvorming en regelgeving.
- De verruiming van de bestuurlijke afwegingsruimte door een actieve en flexibele aanpak voor het bereiken van doelen voor de leefomgeving.
- Het versnellen en verbeteren van besluitvorming over activiteiten en projecten in de fysieke leefomgeving.
Voor de provincie heeft dit aanzienlijke gevolgen voor alle kerntaken. We krijgen niet alleen nieuwe instrumenten, zoals de omgevingsvisie. We moeten o.a. ook onze dienstverlening digitaliseren en onze manier van werken aanpassen. De laatst gepubliceerde datum voor de inwerkingtreding van de wet is 1 juli 2019. De minister heeft eind 2017 een aangekondigd de inwerkingtreding van de wet met 1,5 jaar uit te stellen tot 1 januari 2020. Het programma invoering Omgevingswet is daarop aangepast in 2018.
De laatst gepubliceerde datum voor de inwerkingtreding van de wet is 1 januari 2021. De minister heeft dit in een brief namens het kabinet aan de eerste kamer laten weten.
Doel van het programma is de provincie in verbinding Omgevingswetproof te maken. Om dat te behalen hebben wij in 2017 de Routekaart invoering Omgevingswet 2017-2019 vastgesteld, voortbouwend op de Procesnotitie Omgevingswet uit 2014. Met het uitvoeren van de 5 hieronder toegelichte projecten maken wij de provincie Omgevingswetproof. In onze veranderaanpak staan 3 pijlers centraal:
- Leren door te doen: experimenteren
- Kort cyclisch resultaten bepalen en realiseren
- Samenwerken met partners
- Omgevingsvisie en –verordening
- Najaar 2018: vaststelling Koersdocument;
- Vergunningverlening, toezicht en handhaving
- Het concreter in beeld brengen van de VTH-veranderopgave, zowel voor de provinciale taken zelf, als voor de onderlinge samenhang van alle betrokken VTH-instanties;
- Het bereiken van afstemming en het maken van samenwerkingsafspraken bij het uitwerken/implementeren van deze veranderopgave en starten met de uitvoering;
- Kennisvermeerdering, met name ook over de samenhang tussen de provinciale beleidsvelden en de daarbij horende VTH-uitvoering.
- Digitaal stelsel Omgevingswet
- Beleid - We kunnen onze visie en verordening opstellen en publiceren met omgevingswetstructuur middels huidige standaarden. Een omzetting naar de nieuwe omgevingswetstandaarden is mogelijk.
- Uitvoering - We maken een implementatie-routekaart voor de informatieverbetering en digitale voorzieningen van onze uitvoeringstaken. Hierbij spelen standaarden in processen en producten en de uitwisseling van data/informatie een belangrijke rol.
- Informatie - We maken met de andere provincies een grote stap van ons huidige interprovinciale geo-infrastructuur (INSPIRE) naar een schaalbare omgeving die aansluit bij de landelijk omgeving. Deze is voorbereid op de eisen van de Laan van de Leefomgeving.
- Aanpassen manier van werken
In 2018 is het doel dat alle medewerkers die direct of bijna direct gaan werken met de wet weten welke invloed de Omgevingswet heeft op hun werk. En starten we met het verkennen met de medewerkers van de benodigde veranderingen in de werkprocessen. Daarbij werken we zo veel mogelijk samen met relevante regionale en landelijke partners, zodat onze manier van werken goed aansluit bij die van de partners en we leren van elkaar.
- Nationale wet-, regelgeving en visie
De aandacht van de gezamenlijke provincies komt te liggen op uitvoeringsregelingen waarin praktische aspecten van de wet- en regelgeving worden vastgelegd. Deze zijn voor het werk van de provincie net zo essentieel als de wet zelf. Te denken valt daarbij aan:
- Uitwerking van het “vangnet” voor het ontbreken van overgangsrecht voor provinciale verordeningen in de vorm van de via de Invoeringswet mogelijk gemaakte voorbereidingsbescherming;
- De wettelijke verankering van de standaarden voor omgevingsdocumenten;
- De digitale vorm waarin de omgevingsdocumenten juridisch worden vastgelegd en gepubliceerd.
De Nationale Omgevingsvisie zal, overeenkomstig de uitgangspunten van de Omgevingswet, het rijksbeleid voor de leefomgeving bevatten voor de periode 2030-2050 bevatten. Nadat in 2017 een startnota is gepubliceerd en nadere verdiepingsslagen hebben plaatsgevonden, zal in 2018 het eerste concept van de Omgevingsvisie worden opgesteld. Daarbij zullen de verschillende maatschappelijke sectoren, waaronder wij, actief worden betrokken.